بررسی کاریوتیپی گونه های بخش heliobrychis از جنس اسپرس(onobrychis) موجود در ایران

در این تحقیق نه گونه از بخش heliobrychis جنس onobrychis (اسپرس)، از مناطق طبیعی ایران جمع آوری و با استفاده از مریستم انتهایی ریشه، تعداد و ابعاد کروموزم ها در مرحله میتوز اندازه گیری و فرمول کاریوتیپی هر گونه تعیین شد. تعداد کروموزوم پایه در گونه ها بین 7= x و 8= x و تیپ کروموزوم ها نیز از نوع متاسنتریک تا ساب متاسنتریک بود. بیشترین مقدار طول ژنوم متعلق به گونه o. scrobiculata (26/24 میکرون ) و کمترین میانگین طول ژنوم به گونه o. lunata (76/14 میکرون) تعلق داشت. گونه o. heliocarpa با فرمول کاریوتیپی m 16 بیشترین درصد شکل کلی (856/44 ) و کمترین مقدار شاخص نامتقارن بودن درون کروموزومی (218/0) و گونه o. oxyptera با فرمول کاریوتیپی sm 14+ m 2 کمترین درصد شکل کلی (552/32) و بیشترین شاخص نامتقارن بودن درون کروموزومی (489/0) را داشتند. در میان گونه های مورد بررسی گونه های o. heliocarpa و o. lunata در کلاس a قرار گرفتند و دارای کاریوتیپ های متقارن تر بودند که نشان دهنده ابتدایی تر بودن این دو گونه است. گونه o. oxyptera در کلاس b 3 قرار گرفت و کاریوتیپ آن به سوی نامتقارنی و پیشرفته بودن تمایل داشت. در تجزیه به مولفه های اصلی، سه مولفه اول بیش از 96 درصد از تنوع بین داده ها را توجیه کردند. در تجزیه خوشه ای به روش ward بر اساس صفات کاریوتیپی گونه های مورد مطالعه در دو گروه مجزا قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تجزیه برای رده بندی گونه ها و انتخاب گونه های نزدیک به یکدیگر برای انجام تلاقی بین گونه ای قابل استفاده است.